آیا تتر در ایران قانونی است؟ چه چالش هایی وجود دارد؟
وضعیت قانونی تتر در ایران یکی از موضوعات پربحث و پیچیده‌ای است که بسیاری از فعالان بازار ارزهای دیجیتال در ایران با آن مواجه هستند. با توجه به اینکه تتر (USDT) به‌عنوان یک استیبل‌کوین با ارزش ثابت و وابسته به دلار آمریکا، یکی از محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال در ایران است، بررسی دقیق وضعیت حقوقی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله از بیت کوین هیرو، بر اساس منابع معتبر، به‌طور جامع و شفاف به این سؤال پاسخ می‌دهیم و جنبه‌های مختلف موضوع را بررسی می‌کنیم.
خرید تتر در ایران
تتر (USDT) یک استیبل‌کوین است که ارزش آن به دلار آمریکا وابسته است و معمولاً به‌عنوان جایگزینی برای دلار در معاملات دیجیتال استفاده می‌شود. در ایران، به دلیل محدودیت‌های بین‌المللی مانند تحریم‌ها و مشکلات دسترسی به ارزهای فیات (مانند دلار)، تتر به ابزاری محبوب برای حفظ ارزش دارایی، انجام معاملات بین‌المللی و ترید در صرافی‌های ارز دیجیتال تبدیل شده است. اما آیا این محبوبیت با قوانین ایران سازگار است؟
وضعیت کلی قوانین ارزهای دیجیتال در ایران
تا تاریخ نگارش این پاسخ (26 می 2025)، ایران هنوز قوانین جامعی برای تنظیم بازار ارزهای دیجیتال، از جمله تتر، وضع نکرده است. این عدم شفافیت قانونی باعث شده که وضعیت حقوقی ارزهای دیجیتال در هاله‌ای از ابهام قرار داشته باشد. با این حال، می‌توان چند نکته کلیدی را از منابع معتبر استخراج کرد:
- عدم ممنوعیت صریح برای افراد: بر اساس اطلاعات موجود، خرید، فروش و نگهداری تتر توسط افراد عادی در ایران به‌خودی‌خود جرم محسوب نمی‌شود، مگر اینکه از آن برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پول‌شویی، تأمین مالی تروریسم یا سایر جرایم مالی استفاده شود.
- ممنوعیت در مراکز مالی رسمی: بانک مرکزی ایران در اطلاعیه‌ای در تاریخ 9 دی 1396 (و به‌روزرسانی در اردیبهشت 1397) اعلام کرد که استفاده از بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال در مراکز پولی و مالی رسمی (مانند بانک‌ها و صرافی‌های دارای مجوز بانک مرکزی) ممنوع است. اگرچه در این اطلاعیه نامی از تتر برده نشده، اما می‌توان آن را در دسته “ارزهای مجازی” قرار داد. این ممنوعیت بیشتر به مؤسسات مالی مربوط می‌شود و نه افراد عادی.
- استخراج ارز دیجیتال: در حالی که استخراج بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال با دریافت مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت قانونی است، این موضوع به‌طور مستقیم به تتر مرتبط نیست، زیرا تتر یک استیبل‌کوین است و استخراج نمی‌شود.
چالش های قانونی و نظارتی در ایران
ایران به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های مالی، با چالش‌های خاصی در حوزه ارزهای دیجیتال مواجه است. برخی از این چالش‌ها عبارت‌اند از:
- احراز هویت (KYC): بسیاری از صرافی‌های معتبر بین‌المللی، به دلیل فشارهای نظارتی جهانی برای مبارزه با پول‌شویی، کاربران را ملزم به احراز هویت می‌کنند. این موضوع برای کاربران ایرانی که به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانند به‌راحتی احراز هویت کنند، یک مانع بزرگ است.
- تحریم‌های شرکت تتر: طبق شرایط و مقررات شرکت تتر (Tether Holdings)، ایران در کنار کشورهایی مانند کوبا، کره شمالی و سوریه در لیست حوزه‌های قضایی ممنوعه قرار دارد. این بدان معناست که کاربران ایرانی نمی‌توانند به‌طور مستقیم از وب‌سایت رسمی تتر برای واریز یا برداشت استفاده کنند. با این حال، این محدودیت به صرافی‌های دیگر یا معاملات همتا به همتا (P2P) اعمال نمی‌شود.
- خطر مسدود شدن دارایی‌ها: برخی منابع به خطر بلوکه شدن تتر کاربران ایرانی در صرافی‌های متمرکز اشاره کرده‌اند. این موضوع به دلیل قابلیت تتر برای فریز کردن دارایی‌ها در کیف‌پول‌ها (به درخواست نهادهای قانونی یا در صورت فعالیت مشکوک) مطرح شده است. برای کاهش این ریسک، استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز یا کیف‌پول‌های شخصی توصیه می‌شود.
آیا خرید و فروش تتر جرم است؟
با توجه به منابع موجود، خرید و فروش تتر در ایران برای افراد عادی جرم نیست، به شرطی که:
- از آن برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پول‌شویی یا کلاهبرداری استفاده نشود.
- تراکنش‌ها از طریق صرافی‌های معتبر و با رعایت قوانین احراز هویت انجام شود.
- منبع پول مورد استفاده برای خرید تتر مشخص و قانونی باشد.
با این حال، اگر تتر برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده شود، نهادهای انتظامی و قضایی مانند پلیس فتا می‌توانند پیگیری‌های قانونی را انجام دهند.
ریسک ها و هشدارها
اگرچه خرید و فروش تتر به‌خودی‌خود جرم نیست، اما کاربران ایرانی باید به چند نکته توجه کنند:
- کلاهبرداری: خرید تتر از افراد یا صرافی‌های غیرمعتبر، به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند خطر کلاهبرداری را افزایش دهد. توصیه می‌شود فقط از صرافی‌های معتبر ایرانی مانند نوبیتکس، والکس، بیت‌پین یا اوکی اکسچنج استفاده کنید.
- نوسانات قیمت: اگرچه تتر یک استیبل‌کوین است و ارزش آن به دلار وابسته است، در ایران به دلیل نوسانات قیمت دلار، ممکن است قیمت تتر در صرافی‌های داخلی با بازار جهانی متفاوت باشد.
- مقررات MiCA در اروپا: برخی منابع به محدودیت‌های جدید در اروپا (تحت مقررات MiCA) اشاره کرده‌اند که ممکن است بر تتر تأثیر بگذارد. این مقررات تتر را ملزم به افشای دقیق ذخایر و نگهداری بخشی از آن‌ها در بانک‌های کم‌ریسک اتحادیه اروپا می‌کند. این موضوع می‌تواند در آینده بر دسترسی کاربران ایرانی به تتر در صرافی‌های بین‌المللی تأثیر بگذارد.
توصیه‌های عملی برای کاربران ایرانی
تتر به‌عنوان یک ابزار مالی قدرتمند، فرصت‌های زیادی برای کاربران ایرانی فراهم می‌کند، اما بدون آگاهی و احتیاط، ممکن است با چالش‌هایی همراه باشد. با انتخاب مسیرهای قانونی و امن، می‌توانید از مزایای این استیبل‌کوین بهره‌مند شوید و ریسک‌ها را به حداقل برسانید.
برای فعالیت قانونی و امن با تتر در ایران، چند توصیه کلیدی وجود دارد:
- انتخاب صرافی معتبر: از صرافی‌های ایرانی با سابقه خوب و احراز هویت قوی مانند والکس، نوبیتکس یا بیت 24 استفاده کنید. این صرافی‌ها معمولاً کارمزدهای مشخصی دارند و امنیت بالایی ارائه می‌دهند.
- نگهداری در کیف‌پول امن: پس از خرید تتر، بهتر است آن را به یک کیف‌پول دیجیتال امن (ترجیحاً کیف‌پول سرد یا آفلاین برای مبالغ بالا) منتقل کنید تا از خطرات بلوکه شدن در صرافی‌های متمرکز در امان باشید.
- اجتناب از معاملات غیررسمی: خرید تتر از افراد ناشناس یا گروه‌های تلگرامی می‌تواند خطر کلاهبرداری را افزایش دهد.
- پیگیری اخبار قانونی: با توجه به عدم شفافیت قوانین در ایران، بهتر است اخبار مربوط به مقررات ارزهای دیجیتال را از منابع معتبر مانند وب‌سایت ارزدیجیتال یا اطلاعیه‌های رسمی بانک مرکزی دنبال کنید.
کلام آخر
بر اساس منابع معتبر، خرید، فروش و نگهداری تتر در ایران تا زمانی که برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده نشود، جرم نیست. با این حال، فقدان قوانین شفاف، تحریم‌های بین‌المللی و ریسک‌های مرتبط با صرافی‌های غیرمعتبر، کاربران را ملزم به احتیاط می‌کند. برای فعالیت امن، توصیه می‌شود از صرافی‌های معتبر ایرانی استفاده کنید، تتر را در کیف‌پول‌های امن نگهداری کنید و از اخبار و مقررات به‌روز مطلع باشید.
